به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، سخنرانی علمی با موضوع "اولویت زیستگاهی ماهیان تجاری تحت تاثیر تغییرات اقلیم" در هفته پژوهش توسط دکتر شریفیان برگزار شد.
خانم شریفیان گفت: تغییرات اقلیمی، پدیده ای که به طور گسترده شناخته شده است، اما اثرات و پیامدهای آن نامشخص می باشد. کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوایی، این پدیده را به صورت هر گونه تغییرات اقلیمی که ناشی از فعالیت های انسانی باشد و منجر به تغییر اتمسفر جهانی شود، معرفی می کند. تغییرات اقلیم به طور مستقیم روی دمای آب اقیانوس ها تاثیر گذار می باشد که منجر به تغییرات گسترده در دریا و موجودات دریایی از جمله پراکنش، غنای گونه ای، فراوانی، فنولوژی و تغییرات جمعیتی در گونه ها خواهد شد. ایشان گفتند؛ در این تحقیق، تغییرات پراکنش و اولویت های زیستگاهی ماهیان تجاری شامل، هامور معمولی، سرخو معمولی، و شوریده معمولی طی سناریوهای تغییرات اقلیمی در آینده بررسی شد. آنالیز توزیع گونه ای و مدلسازی اولویت های زیستگاهی از طریق برنامه MaxEnt انجام شد. در مجموع داده ها شامل 671، 1320 و 1015 رکورد جغرافیایی برای هامورمعمولی، سرخو معمولی، شوریده معمولی از منابع مختلف شامل پایگاه های داده ای برخط GBIF (2021) (42%)، (2021) OBIS (19%) مقالات (31%) و رکوردهای مکانی بر اساس مشاهدات فیلدی از مکان های صید مشتا و ترال (8 %)، استخراج شد. عوامل محیطی شامل، دما، شوری، سرعت جریان و عمق از پایگاه داده ای Bio-ORACEL و مجموعه داده های جهانی محیطی دریایی (GMED) برای چهار سناریو تغییرات اقلیمی RCP 2.6 تا RCP 8.5 گردآوری شد. مقدارهای بالای AUC برای تمامی گونه ها تحت سناریوهای آینده، تائید کرد که تمامی پیش بینی های مدل سازی شده توسط MaxEnt ،نزدیک به محدوده پراکنش واقعی برای تمامی گونه ها، هستند. عمق و دما، مهم ترین پیشگوهای محیطی شناخته شد، که تعیین کننده پراکنش تمامی گونه ها، تحت سناریوهای آینده بودند.
دکتر شریفیان اظهار داشت یافته ها نشان داد که محدوده عرض جغرافیایی پراکنش گونه ها، طبق رکوردهای جغرافیایی ماهیان تجاری، به طور چشمگیری وابسته به دما در هر دو نیمکره می باشد. نتایج هم چنین نشان دهنده محدوده تحمل دمایی برای ماهیان تجاری بود که این موضوع تاکید کننده نقش برجسته دما در کنترل پراکنش ماهیان تجاری تحت تغییرات اقلیمی آینده، می باشد. ماهی هامور معمولی بیش ترین آسیب پذیری را نسبت به تغییرات اقلیمی تحت سناریوهای آینده، نشان داد. در اکثر گونه ها (60 درصد)، مشاهده شد که زیستگاه های با شرایط زیست بالا، به سمت RCP 8.5، کاهش خواهند یافت. مقایسه مدل سازی پراکنش اخیر در ماهیان تجاری با پراکنش آینده تحت سناریوهای مختلف، همچنین نشان داد که زیستگاه های با شرایط زیست مناسب در آینده، کاهش خواهد یافت. متعاقباَ، تغییرات اقلیمی منجر به پراکنش دوباره ماهیان تجاری خواهد شد، و شرایط زیست زیستگاه ها، و صیدهای بالقوه را تا سال 2100، کاهش خواهد داد. مدلسازی پراکنش ماهیان تجاری، بطور کلی نشان داد که اولویت های زیستگاهی این گونه ها مناطق شامل خلیج فارس، سواحل شمال شرق و غرب استرالیا، و شمال دریای عرب، تحت سناریوهای آینده، خواهد بود. در پاسخ به تغییرات اقلیمی، گونه ها پراکنش شان را محدود خواهند کرد و زیستگاه هایی همانند دریای عمان برای آنها در دسترس نخواهد بود که این موضوع می تواند هشداردهنده باشد.
وی گفت: تغییرات اقلیمی پیچیدگی های اضافی روی زیستگاه هایی که گونه های تجاری، بهره برداری می شوند، اعمال خواهد کرد، جایی که مدیریت و ارزیابی اکثر صیدها با فرض شرایط اقلیمی پایدار می باشد. پیش بینی تاثیرات اقلیمی روی فراوانی، توزیع یا بهره وری ذخایر ماهیان در جهت ارتقا مدیریت شیلاتی مورد نیاز می باشد. باتوجه به اهمیت ذخایر شیلاتی از نظر منبع درآمد و تغذیه، خصوصاَ برای ساکنان بومی حاشیه خلیج فارس و دریای عمان، به نظر می رسد که نیاز مبرمی جهت مدل سازی زیستگاه های مطلوب وجود دارد. با استفاده از تکنیک مدل سازی، زیستگاه های مورد مطلوب این گونه های تجاری در خلیج فارس و دریای عمان، مدل سازی و شناسایی شد. شناسایی این نواحی مطلوب زیستگاهی، می تواند به ارزیابی مجدد نواحی حفاظتی دریایی و برنامه های مدیریتی اخیرشان، جهت توسعه مدیریت پایدار ذخایر شیلاتی خلیج فارس و دریای عمان، کمک کند.